Khuyến học trước hết từ khuyến đọc

Qua quá trình giảng dạy, cá nhân tôi nhận thấy sinh viên, học sinh ngày nay có nhiều tài năng hơn là những gì chúng ta thường hay than phiền về các em. Trong đó, tiềm năng đọc ở các em là rất lớn; chỉ có điều dường như các em chưa ý thức nhiều về tầm quan trọng của việc đọc. Các em cảm thấy sự đọc là một hành động lỗi thời và xa lạ. Các em dành ít thời gian cho việc đọc sách, đọc tài liệu học tập nhưng lại từng giờ từng phút say mê đọc kính thưa các loại bản tin giải trí, tin tức giật gân được chia sẻ trên những trang mạng xã hội, hay các dòng trạng thái với vô vàn tâm trạng hỉ nộ ái ố của bạn bè… Cập nhật thông tin và giao lưu cộng đồng là tốt nhưng thực trạng các em quá sa đà vào thế giới ảo đang là vấn đề khiến cho cả thầy cô lẫn phụ huynh đều đau đầu. Vậy điều cần làm của chúng ta là gì nếu không phải là một mặt cần thay đổi nhận thức về việc đọc của các em, mặt khác tạo nên sự cuốn hút cần thiết với các ấn phẩm sách báo có giá trị? Ở phạm vi bài viết này, từ góc độ của người trực tiếp giảng dạy, tôi có đôi điều trao đổi về vế thứ nhất.

Trước hết, cần nhấn mạnh với các em những ích lợi căn bản của việc đọc (và việc đọc ở đây được hiểu là đọc sách, đọc tài liệu). Khởi đi từ sự đọc, chúng ta sẽ tập dần được nhiều thói quen hữu ích như: tư duy phản biện, khả năng lập luận, năng lực cảm nhận và trình bày câu chữ. Kết quả của quá trình đọc sẽ được chuyển hóa thành muôn hình vạn trạng những hình thức trong đời sống của chúng ta. Thực tế cho thấy người trẻ có những ý tưởng sáng tạo, đột phá. Nhưng các em lại không thể trình bày gọn ghẽ rành mạch ý tưởng đó. Không đủ vốn liếng từ ngữ để có thể diễn đạt chính xác những suy nghĩ, những lý luận của bản thân đã tạo thành trở ngại không đáng có. Tình trạng ấy cần được các em nhận thức để tránh vướng mắc vào hoàn cảnh tương tự.